Barrière

 


De avond van 13 september 1921 was Oskar Serti het wachten binnen de vier muren van zijn appartement op de zevende verdieping meer dan beu en besloot hij post te vatten op de overloop, alwaar hij de komst van Catherine de Sélys via trappenhuis B, dat naar zijn optrek leidde, perfect zou kunnen gadeslaan.
Telkens als hij de deur van de hoofdingang open hoorde gaan, sidderde Serti bij de gedachte Catherine eindelijk onderaan de trappen te mogen aanschouwen; doch het schuifelende geluid van voetstappen verdween telkens weer in de trappenhuizen A of C. Na een uur wachten nam hij een trekje van de sigaret die hij luttele seconden daarvoor zenuwachtig had opgestoken en zei hij tot zichzelf dat, wanneer Catherine nog niet gearriveerd zou zijn tegen de tijd dat zijn askegeltje de vloer van de parterre raakte, hij zich geen enkele illusie meer hoefde te maken.
Helaas wervelde zijn askegel tijdens de afdaling in vele asdeeltjes uiteen en geen van die deeltjes bereikte de vloer.
Toen werd Serti gegrepen door de angst dat niets in deze trapzaal ooit gestalte zou kunnen verkrijgen: het geluid van voetstappen, as, alles vervloog. Er deed zich zelfs een moment voor waarop hij zich, gestuwd door het verlangen eindelijk eens iets belangrijks te zien gebeuren, over deze balustrade wilde werpen om tegen de grond te pletter te vallen.
Maar zoals hij had moeten kunnen bevroeden, verdween dit idee even snel als het was opgekomen.

 

De l’autre côté : dessin griffonné par Oskar Serti sur une nappe du restaurant « Chez Victor », alors qu’il racontait à ses amis l’épisode rapporté ci-dessus.

Na voltooiing van een studie over "Het houwen van marmer in Bretagne", begaf Oskar Serti zich op 3 oktober 1921 naar het beeldhouwatelier van het Instituut voor Schone Kunsten te Rennes. Om de leerlingen niet te storen, installeerde hij zich op het balkonnetje dat een tiental meter boven het grootste atelier hing en derhalve een perfect uitzicht op het geheel bood.
Zo kwam het dat hij tussen de blokken, die de leerlingen aan het bewerken waren, een buste ontdekte wier welvingen - ofschoon deze slechts ruwweg waren aangegeven - de aangrijpende beeltenis van Catherine de Sélys bij hem opriepen. Serti werd dusdanig getroffen door dit onafgemaakte beeldhouwwerk dat hij zich aan deze balustrade moest vastklampen, wilde hij niet pardoes ter aarde storten.
Reeds ettelijke maanden droomde hij ervan Catherine een brief te schrijven, waarin hij haar de ware aard van zijn gevoelens zou onthullen en eindelijk was het dan zover - louter en alleen omwille van de confrontatie met deze buste - eindelijk schoten hem de juiste woorden te binnen. Meteen greep hij naar zijn zakboekje om ze zo snel mogelijk vast te leggen. Eigenlijk was de gelijkenis met Catherine puur toevallig, en zij zou binnen de kortste keren verdwijnen onder de slagen van de beitels die tot opdracht hadden om de mollige trekken van het model, dat midden in het atelier was opgesteld, weer te geven.
Ongelukkigerwijs schroefde Serti zijn vulpen zo onbeholpen open dat, vooraleer hij een woord op papier had kunnen zetten, reeds alle inkt was weggesijpeld.
Door zijn teleurstelling daarover zag hij niet hoe de gelukzaligheid van een leerling-beeldhouwer, die zich een meter of tien onder hem bevond, ruw werd afgebroken: toen deze ter hoogte van een klein adertje in het marmer wilde gaan houwen, zag hij plots een lange blauwe sliert uit de inkeping lopen, wat hem de lust om nog verder op het gesteente in te hakken te enen male benam.


De l’autre côté : dessin griffonné par Oskar Serti sur une nappe du restaurant « La Vieille Barrière », alors qu’il racontait à des journalistes l’épisode rapporté ci-dessus.

Op 5 mei 1921 wierp Oskar Serti een muntstuk van een frank in de fontein van Lannion met de wens om op een schone dag Catherine de Sélys weer te mogen zien. Toen zijn muntje de bodem raakte, schitterde het zo dat hij het onmogelijke voor mogelijk begon te houden. Vervolgens vertroebelde het water beetje bij beetje en verdween het muntstuk in een wolk van modder. Oskar boog zich vergeefs dubbel over deze balustrade, doch zag niets anders dan het wateroppervlak waar - op de cadans van de rimpelingen - de weerspiegeling van zijn lichaam op die van de rotsen stuitte.
Plots zag hij het kopje van een schildpad uit het bassin opdoemen die, net als hij, op zoek leek te zijn naar het muntstuk.
Oskar begreep dat het arme diertje afkwam op alles wat glansde. Zodra iemand een muntje in de fontein wierp, wilde het erop af, maar met z'n trappelende pootjes woelde het diertje de troebele bodem van het water om, waardoor het doelwit uit het oog verdween.
Serti staarde de schildpad intens aan als wilde hij haar zeggen hoezeer hij deze smarten deelde; doch het dier dook weer onder zonder hem zelfs maar te hebben opgemerkt en zo werd hij zich ervan bewust dat zijn blik onder het gewicht van zijn desillusies alle schittering moest hebben
verloren.


Photo : dessin griffonné par Oskar Serti sur une nappe du restaurant « Chez Lucienne », alors qu’il racontait aux autres clients l’épisode rapporté ci-dessus.

Toen Oskar Serti vernam dat Catherine de Sélys van begin tot eind juni 1921 een pianorecital zou geven in de Pleyel-zaal, reserveerde hij ogenblikkelijk een balkonloge voor elk van die optredens.
Op 29 juni, enkele minuten voor het einde van de één-na-laatste uitvoering, werd Oskar Serti gewaar hoe het spel van Catherine begon aan te zwellen tot een waar toppunt van gevoeligheid, en boog hij zich ver over de rand van deze balustrade om nog dichter bij het klavier te kunnen zijn. En terwijl hij dat deed, moest hij toezien hoe het toegangskaartje voor de voorstelling van de volgende dag uit de binnenzak van zijn colbert viel; en daarmee ging zijn laatste kans om Catherine terug te zien in rook op. Zijn kaartje in vrije val beschreef eerst een spiraalvorm en werd daarna - ongetwijfeld onder invloed van de hitte der schijnwerpers - het luchtruim in gestuwd. Serti had zich willen concentreren op de slotakkoorden van Catherine, doch klampte zich wanhopig vast aan de aanblik van zijn kaartje alsof de sleutel tot Catherines muzikale eeuwigheid voor zijn ogen in het niets oploste. Een tochtvlaag - die vast en zeker te danken was aan een openstaande deur in de coulissen - voerde het kaartje mee in de richting van het podium. Het bleef een moment onbeweeglijk hangen boven het hoofd van Catherine en dwarrelde dan op het toetsenbord neer.
Catherine de Sélys was zo verbouwereerd een nietig blauw papiertje op haar toetsen te zien belanden, dat haar aandacht een fractie van een seconde verslapte en zij voor de allereerste maal in haar jonge carrière en plein public een valse noot liet horen. Uit het daverend applaus, waarmee haar optreden werd afgesloten, mocht worden opgemaakt dat deze misstap haar totaal niet kwalijk werd genomen, maar zij werd er zodanig door verscheurd dat zij de voorstelling van de volgende dag meende te moeten afzeggen.


Photo : dessin griffonné par Oskar Serti sur une nappe du restaurant « À la Poule d’Or », alors qu’il se racontait à lui-même l’épisode rapporté ci-dessus.